darolsaqalain.ir
تقریر درس خارج فقه معاصر آیت الله فقیهی مورخ 1402/10/26
خلاصه جلسه گذشته: بحث ما در فقه معاصر درباره «مشروعیت بیمه» بود. گفته شد که یکی از عقود توقیفی، صلح است و توانستیم عقد بیمه را با عقد صلح تطبیق دهیم. بحث دیگر این بود که آیا عقود شرعی توقیفی هستند یا اینکه محدودیتی برای آن‌ها نیست؟ یکی از آیات برای اثبات توقیفی نبودن عقود آیه ﴿أَوْفُوا بِالْعُقُودِ﴾ است. الف و لام (ال) در «العقود» چیست؟ دو احتمال در این باره وجود دارد: 1- مراد، همان عقودی است که در قرآن به آن تصریح شده است؛ دراین‌صورت «ال» در این آیه، از نوع «عهد» است 2- الف و لام «جنس» یا «استغراق» است؛ یعنی به جنس یا تمام بیع‌ها و عقدهای خود عمل کنید.
چهارشنبه ۲۷ دی ۲
تقریر درس خارج فقه معاصر آیت الله فقیهی مورخ 1402/10/19
خلاصه جلسه گذشته: بحث ما در فقه معاصر درباره «عقد بیمه» بود که آیا از دیدگاه شرعی صحیح است؟ برای تصحیح شرعی بیمه دو راه وجود دارد. یکی این است که آن را ذیل یکی از عقود شرعی پذیرفته‌شده مانند هبه، مشارکت، ضمان یا ... بدانیم. در جلسات گذشته بررسی شد که بیمه بر عقد هبه، جعاله، صلح، مضاربه یا اجاره، تطبیق نمی‌کند. بهترین عقدی که می‌تواند بیمه بر آن تطبیق داد، عقد ضمان است؛ عقد بیمه نوعی ضمان است.
چهارشنبه ۲۰ دی ۲
تقریر درس خارج فقه معاصر آیت الله فقیهی مورخ 1402/10/12
خلاصه جلسه گذشته: بحث ما در فقه معاصر درباره «عقد بیمه» بود که با کدام یک از عقود شرعی، منطبق است. صحبت دراین‌باره بود که آیا می‌توان عقد بیمه را داخل در ضمان قرار داد و ضمان، شامل عقد بیمه نیز می‌شود. اشکال شد که برخی از فقها «ضمانُ ما لم یجب» را جایز ندانسته‌اند؛ یعنی چیزی که هنوز به ذمّه نیامده را ضامن شوند. گاهی ضامن، ضمانت کسی را می‌کند که وامی گرفته و بدهی بر ذمّه‌اش آمده است؛ این «ضمانُ ما یجب» است؛ یعنی سبب ضمان که ذمّه است ثابت شده و ضامن، آن را ضمانت می‌کند. در ضمان مالم‌یجب هنوز چیزی بر عهده شخص نیامده که ضامن بخواهد آن را ضمانت کند. کسی می‌خواهد ازدواج کند و زن می‌گوید: تو ثروتی نداری. چگونه می‌خواهی نفقه من را بدهی؟ کسی می‌آید و ضمانت می‌کند که مرد، نفقه او را بدهد و اگر نداد، او پرداخت کند. اگر نفقه نسبت به گذشته باشد که چند ماهی از ازدواج گذشته و شوهر نفقه را نپرداخته، ضمان مایجب است اما نسبت به یک ماه آینده که هنوز نیامده ضمان مالم‌یجب است.
چهارشنبه ۱۳ دی ۲
تقریر درس خارج فقه معاصر آیت الله فقیهی مورخ 1402/10/05
خلاصه جلسه گذشته: بحث ما در فقه معاصر درباره «عقد بیمه» بود که با کدام یک از عقود شرعی، منطبق است. یکی از مباحثی که بررسی شد این بود که آیا عقد بیمه بر عقد ضمان قابل تطبیق است؟ گفته شد که گاهی ضمان به معنای «ما في الذمه» است؛ یعنی باید چیزی بر ذمه انسان باشد و دیگری آن را ضمانت کند، مانند اینکه وامی می‌گیرید که بازپرداخت آن بر ذمه شماست و دیگری بازپرداخت را ضمانت می‌کند. برخی از فقها ضمان را منحصر در «ما في الذمه» دانسته‌اند اما برخی از فقها در دیدگاه درستی که ما نیز آن را می‌پذیریم، ضمان را منحصر در «ما في الذمه» نمی‌دانند بلکه معتقدند که می‌توان اعیان خارجی را نیز ضمانت نمود. مرحوم محقق نیز در شرایع این دیدگاه را پذیرفته است.
چهارشنبه ۶ دی ۲
تقریر درس خارج فقه معاصر آیت الله فقیهی مورخ 1402/09/21
خلاصه جلسه گذشته: بحث ما در فقه معاصر درباره «عقد بیمه» بود که با کدام یک از عقود شرعی، تطبیق می‌کند. بحث امروز، درباره تطبیق عقد بیمه بر عقد ضمان است.
چهارشنبه ۲۲ آذر ۲.png)
.png)
