بخش پژوهش

یکی از موضوعات مهم فقه سیاسی، بحث ولایت فقیه است که استمرار حرکت انبیا و منتهای آرزوی بسیاری از فقها در طول تاریخ تشیع است، که توسط امام خمینی (رحمه الله) در کشور اسلامی ایران، جامه عمل پوشید ولی اندیشه افراد بسیاری از آن غافل است و گمان می‌کنند که بحث از ولایت فقیه، بحث نوینی است که مرحوم امام (رحمه الله) و شاگردانش، آن را بیان کرده اند یا که در دوران صفویه به وجود آمده است؛ ازاین رو، برای آن که اثبات کنیم چنین بحثی، سال ها قبل از تشکیل انقلاب اسلامی ایران یا دوران صفویه وجود داشته است، ولایت فقیه از منظر محقّق حلّی (رحمه الله) را بررسی کردیم. تمامی فقهای شیعه، قائل به ولایت فقیه هستند. برخی از آنان، ولایت فقیه را مقیّد و منحصر در امور حسبیه می‌دانند، اما گروه دیگری آن را مطلقه می‌دانند. ولایت مطلقه فقیه، یعنی فقها جانشینان امامان معصوم (علیهم السلام) در تمام شئونات هستند و مانند ایشان حق حکومت و تصرف در اموال و انفس دارند که ادله عقلی و نقلی بر آن دلالت دارد. محقّق حلی (رحمه الله) سخنانی دارد که می‌توان دیدگاه «ولایت مطلقه فقیه» را از آن استظهار نمود. مقیّد نکردن ولایت فقیه به جهت و محدوده خاص، قول به لزوم قرار داشتن بیت المال در دست فقها و قرار دادن ولایت بر قضا از شعبه های ریاست عامّه و سپردن اختیار آن، در دست فقیه، هر یک می‌تواند دلیل بر آن باشد که محقّق حلّی (رحمه الله) از طرفداران دیدگاه ولایت مطلقه فقیه است.

انبیای الهی علاوه بر ابلاغ رسالت، اهداف والای دیگری نیز داشتند، ازجمله: «ایجاد نظم اجتماعی و حاکم کردن شریعت و قوانین الهی در جامعه»، «پشتیبانی و حمایت از حق مظلومان و اقشار ضعیف جامعه و مبارزه با باطل و ظالمان و مستبدان». دو برداشت اصلى و عمده درباره انتظار، وجود دارد: 1  انتظار، به معناى قیام و انقلاب علیه دولت هاى ظالم و غاصب،2  انتظار، به مفهوم انزوا و بى اعتنایى به حکومت هاى نامشروع. در نگرش مهدوی، برداشت درست و صحیح از واژه انتظار و منتظر، این است که فرد منتظر باید روحیه حق گرا و باطل ستیز و همچنین روحیه جهاد در برابر ظلم و فساد و بی عدالتی  در جامعه، داشته باشد.

معاونت پژوهش مؤسسه دارالثقلین امام عصر (عج) در راستای اهداف خود در امر پژوهش، نشست علمی «نقد و بررسی دلیل اجماع بر حرمت مجسمه‌سازی» را در هفتم بهمن‌ماه سال ۱۴۰۰ ه‍.ش به‌صورت حضوری و مجازی برگزار نمود. استاد ارائه‌دهنده این نشست، حجت‌الاسلام دکتر محمدرضا حسینی بود که محور بحث مقاله ایشان با همان عنوان نشست بود. استاد ناقد نشست، جناب حجت‌‌الاسلام داود عباسی بود که به نقد مطالب استاد ارائه‌دهنده و مقاله ارائه شده، همت گماشت.

دروغ در لغت به معنای سخن نادرست و ضد صدق است. در اصطلاح عبارت است از اظهار امر خلاف واقع و سخن برخلاف حقیقت. دروغ به ادله اربعه کتاب، سنت، عقل، اجماع، حرام است و آیات و روایات زیادی در نکوهش دروغ و دروغگو وارد شده است. دروغ آثار فردی و اجتماعی زیادی از خود بر جای می‌گذارد. آثار فردی آن عبارت است از: محرومیت از نماز شب، مایه تشویش روانی، محرومیت از بهشت، دوری از فرشتگان، از بین رفتن نورانیت، بدبینی مردم و .... دروغ علاوه بر آثار فردی، آثار اجتماعی هم در بر دارد ازجمله: رسوایی، سلب اعتماد به نفس عمومی، نفاق، کاهش رزق و روزی، زیان و خسران ظلم، حق‌گریزی، بی‌حیایی و .... دروغ می‌تواند ریشه گناهان دیگر باشد. برای درمان دروغ هم راه‌هایی ذکر شده که ازجمله: از بین بردن ریشه درونی، توجه به پیامدهای دروغ، مجالست با راستگویان یاد ندادن طرق دروغگویی.

اولین جلسه از سلسله نشست‌های فقه معاصر با موضوع بررسی «خرید، فروش و استخراج پول رمزپایه دیجیتال» در مؤسسه فرهنگی دارالثقلین امام عصر(عج) زیر نظر آیت‌الله محسن فقیهی با حضور ارائه‌دهنده بحث، حجت‌الاسلام‌والمسلمین مرتضی ترابی، استاد حوزه علمیه قم و پژوهشگر مؤسسه آموزشی تحقیقاتی امام صادق(ع) و ناقد این نشست علمی، حجت‌الاسلام‌والمسلمین جواد عبادی عضو شورای سیاست‌گذاری مرکز راهبری اقتصاد مقاومتی حوزه‌های علمیه، مدیر مؤسسه فقه اقتصادی طیبات و استاد حوزه علمیه قم برگزار شد که حاصل این نشست تقدیم خوانندگان ارجمند می‌شود.