بخش پژوهش

در هر تشکیلات نقش رهبر و مسئول آن، بسیار مهم است. رهبر با هدایت و راهبری خود می‌تواند امتی را به فلاح یا شقاوت برساند، فرمان حرکت یا توقف را صادر کند و اصول و قواعد را پی‌ریزی نماید. مسلماً چنین رهبری نسبت به خود، دارای وظایف متعددی است و تا زمانی که مجموعه این وظایف را نشناسد، قادر به راهبری و ایجاد تحول در خود و در مجموعه تحت امرش نیست. این مقاله که به روش توصیفی و با گردآوری کتابخانه‌ای نگاشته شده است، به دست آورده است که یک رهبر تشکیلات اسلامی نسبت به خود در حوزه وظایف دینی، فردی باایمان، دارای عمل صالح، متخلّق به اخلاق نیکو و مُخلِص است. همچنین در دایره وظایف انقلابی، شخصی بصیر، عادل، مردم‌دار و استکبارستیز است. آخرین قسمت از وظایف یک مدیر و رهبر، وظایف مدیریتی وی است که شامل عقلانیت و تدبیر، احساس مسئولیت، تلاش و نظارت است.

به کوشش معاونت پژوهش مؤسسه دارالثقلین امام عصر (عج) در روز پنجشنبه مورخه 22 آذرماه سال 1403، نشست علمی پژوهشی با موضوع «آینده‌پژوهی هوش‌مصنوعی در فرایند فقه و اجتهاد» برگزار گردید. این نشست با ارائه مطالب توسط حجت‌الاسلام‌والمسلمین رضا احمدوند پیرامون موضوع هوش مصنوعی و آینده آن در فرایند فقه و اجتهاد انجام شد.

شریعت مقدس اسلام برای حرکت انسان در مسیر زندگی، مجاری طبیعی و عادی را پیشنهاد می‌کند و برای پیشبرد برنامه‌های زندگی، ضرورتی برای ارتباط با ارواح و اجنّه وجود ندارد؛ ولی برخی از آحاد بشر دنبال چنین ارتباطاتی هستند و از این رو پویایی فقه، اقتضای آن را دارد که تمام حدود و جوانب این مسأله را به‌طور کامل مورد بررسی قرار دهد. 

از آنجا که یکی از مسائل مهم دنیای امروز، میل انسان به ارتباط با ماوراء عالم دنیاست و این مسأله از شرق این کره خاکی به غرب گسترش داشته، لازم است درباره آن بحث شود و احکام فقهی آن روشن گردد. این مقاله که تحت عنوان «بررسی حکم فقهی ارتباط با ارواح و اجنه» با هدف حل این مسأله از منظر دین نگاشته شده، حاوی مطالب زیر است. 1- بررسی امکان ارتباط با ارواح و اجنه؛ 2- بیان معنای ارتباط؛ 3- بیان معنای روح و مصادیق آن؛ 4- بیان انواع ارتباط با ارواح که عبارت است از: ارتباط با ارواح مطهر معصومان (علیهم‌السلام) و اولیای الهی، ارتباط با ارواح از طریق زیارت اهل قبور، ارتباط با ارواح در خواب و توضیح خواب طبیعی و خواب مصنوعی، احضار ارواح و ارتباط‌های میزگردی؛ 5- بیان معنای جن و توضیح آن؛ 6- بیان انواع ارتباط با اجنه که عبارت است از: پرستش یا اطاعت از اجنه و شیاطین، احضار و تسخیر جن و ابلاغ احکام و معارف دین به جنیان. واژگان کلیدی: ارتباط، روح، هیپنوتیزم، احضار، جن.

روح پديده‌ای از عالم غيب است که به پدیده‌های عالم، ماده حیات می‌بخشد. روح انسان همان جان اوست که پس از مرگِ پیکرِ انسان، ماندگار خواهد ماند و در عالم دیگر به زندگی خود ادامه می‌دهد. «جن» چیزی است که از حس انسان پوشیده باشد. در متون دین اسلام، موجودی اسرارآمیز است که مانند انسان دارای شعور، اختیار و تکلیف است. حقیقت و ماهیت روح و جن، از پیچیده‌ترین مسائلی است که تا‌کنون دانش بشری قادر به درک آن نشده و بهترین راه شناخت و درک آن، مراجعه به آیات قرآن وروایات است. درباره ارتباط انسان با ارواح و اجنه، دو بحث وجود دارد : آیا ارتباط با ارواح و اجنه ممکن است؟ در صورت امکان ارتباط، حکم آن چیست و فقها چه نظری درباره آن دارند؟ در این پژوهش ابتدا مفهوم جن و روح و اهمیت آن‌ها بررسی می‌شود و سپس مصادیقی از ارتباط پیامبران و امامان (علیهم‌السلام) با ارواح و اجنه بیان می‌شود. سپس نظریه دو گروه از اندیشمندان درباره ارتباط با ارواح و اجنه ذکر شده و درنهایت به بررسی حکم مسأله ارتباط با آن‌ها می‌پردازد.  واژگان کلیدی: روح، جن، احضار، تسخیر.