بخش پژوهش

چکیده جهاد ابتدایی در عصر غیبت که امام معصوم یا نائب خاص حضرت حضور ندارند، در صورت مصلحت اسلام، به ولی فقیه جامع الشرایط تفویض شده است؛ همان طور که عموم آیات و مفهوم روایات بر آن دلالت می‌کنند و مشروعیت آن، تاثیر بسزایی در جامعه اسلامی دارد. فقها در ضمن باب جهاد، حکم جهاد ابتدایی در عصر غیبت را ذکر کرده اند و مقالاتی نیز با عناوین «وجوب جهاد ابتدایی بر دولت اسلامی در عصر غیبت» و «جهاد ابتدایی در غیبت و اذن فقیه» نوشته شده است اما در این تحقیق با نگاهی نو و تحلیل ادله به مشروعیت جهاد ابتدایی در عصر غیبت پرداخته شده است. کلیدواژه: مشروعیت، جهاد ابتدایی، عصر غیبت، ولی فقیه.

چکیده گسترش جوامع بشری و احساس نیاز به پرورش استعدادهای درونی مانند تحصیل علم و تأمین معاش، حضور زنان به عرصه اجتماع را پررنگ تر کرده است و معاشرت کنندگان شامل دو هم جنس و دو جنس مخالف هستند. بحث معاشرت در متون دینی به ویژه در آیات و روایات نیز موردتوجه قرار گرفته، حدود و احکام آن در متون فقهی مغفول نمانده و با عناوین مختلفی اشاره شده است. سعی نگارنده در این پژوهش بر این است تا ارتباط کلامی زن و مرد در محیط کار و تحصیل بررسی شود. بر اساس روایات، اختلاط با نامحرم در محیط کار و تحصیل اگر عاری از هرگونه گناه و مفسده باشد، نه تنها ایرادی ندارد؛ بلکه اگر ایفای نقش با قصد قربت و هدف متعالی محقق شود؛ چه بسا مطلوب هم باشد. واژگان کلیدی: احکام، فقه، اختلاط، کار، تحصیل.

چکیده خداوند دین را برای هدایت انسان به سعادت قرار داد. خلق تصویر توسط بشر، تأثیر بسیاری در زندگی داشت، به همین جهت احکام مربوط به خود را در پیمودن مسیر سعادت بشری خواهد داشت. یکی از این احکام، حکم شرعی نگاه به تصویر است. با توجه به نبود آیات یا عدم وصول روایات در این زمینه، نیاز است که احکام شرعی این مسئله، مشخص و وظیفه مکلف تعیین شود. فقهای گذشته، به این مسئله فقهی نپرداخته اند بلکه بیشتر در اصل خلق تصویر سخن رانده اند. در عصر حاضر باتوجه به تنوع در مصادیق تصویر و ضرورت بحث، فقهایی چون امام خمینی(رحمه الله) آن را بحث کرده و فتوا داده اند. ما نیز باتوجه به اهمیت بحث در دنیای امروز مختصراً به ابعادی از این مسئله پرداخته ایم. برای رسیدن به این مهم باید ابتدا منظور از «نگاه» و سپس منظور از «تصویر» و انواع آن را شناخته و در ادامه به آیات و روایات، رجوع کردیم؛ زیرا درباره نگاه به دیگران یا وجوب پوشش، آیات و روایاتی داریم. حال نیاز به بررسی دارد که آیا تفاوتی بین نگاه به تصویر شخص با نگاه به خود شخص وجود دارد یا خیر؟ به همین خاطر اقوال مختلف در مسئله را نقد و بررسی کرده و ادلّه‌ آنها را بیان کردیم. نتیجه نهایی این پژوهش آن شد که نگاه به تصویر همان حکم نگاه به شخص حقیقی و بیرونی را دارد. کلمات کلیدی: نگاه، تصویر، مجسمه، عکس، فیلم.

چکیده مقاله حاضر، پژوهشی پیرامون روایات معروف به «اخبار من بلغ» و حجیت‌بخشی این اخبار در حکم به استحباب در روایات ضعیف السند است. هشت روایت از این مجموعه را بیان نموده، بررسی سندی و دلالی کرده و کلام عالمان و اندیشمندان اسلامی را پیرامون دلالت آن‌ها تحلیل و نقد نمودیم. این اخبار به دلیل اجماع در پذیرش سند، بررسی رجالی روات نشدند. می‌توان برای این اخبار، جنبه اصولی، فقهی و حتی کلامی در نظر گرفت. سه وجه برای دلالت اخبار من بلغ یافتیم: 1ـ دلالت بر لغو شروط حجیت خبر در مستحبات، 2ـ دلالت بر تفضل، 3ـ حفظ مستحبات واقعی. پس از نقد و بررسی این وجوه به این نتیجه دست یافتیم که وجه دوم در دلالت اخبار اخبار من بلغ بر استحباب از سایر وجوه اولویت دارد. کلمات کلیدی: اخبار من بلغ، تسامح در ادله سنن، تفضل.